හිතින් යන අය අතින් අල්ලා නවත්තන්නට බෑ..

වසන් වන සඳ වළාකුළකට
අඬා වැ‍ටුණට තාරකාවක්
ආයේ එන්නේ නෑ...
හිතින් යන අය අතින් අල්ලා නවත්තන්නට බෑ..

මවා දී තරු රටා අහසේ 
සිනාසී උන් තරු කිනිත්තෙන් 
මලානික වූ පුංචි තරුවක්
පොළෝ තලයට කඩා වැ‍ටුණා..
සරා සඳකට දරා ගන්නට බෑ... 
හිතින් යන අය අතින් අල්ලා නවත්තන්නට බෑ...

නිවී යන තරුවක කතාවේ
බිඳී ගිය මතකයේ සැමරුම්
හිතේ ගැඹුරුම තැන තියාගෙන
ආදරේ ඉකිබිඳුම් ඇසුණා...
මලානික ඇස් හිනාවෙන්නේ නෑ..
හිතින් යන අය අතින් අල්ලා නවත්තන්නට බෑ...


රචනය : දිල්ෂාන් පතිරත්න

ඉමක් කොනක් නොපෙනෙන මහා ආකාසයයි. ආකාසය රාත්‍රියට සුන්දර වන්නේත් විචිත්‍ර හැගුම් මවන්නේත් එහි ඇති චන්ද්‍රයාත් ඒ වටා බබලන තරුත් නිසාවෙනි. චන්ද්‍රයාගේ පවතින සොමි ගුණයත්, කාන්තියත් නිසාවෙන් තරු ද දිලෙයි. එහෙයින් තරු පවා ආලෝකවත් වන්නේ චන්ද්‍රයා නිසාවෙනි. යම් හෙයකින් සඳ වළාකුළකින් වැසී ගියහොත් තරු ද අඳුරේ ගිලෙන්නෝය. තරුවෙහි ඇති සුන්දරත්වය පියවි ඇසට දකින්නට නම් සඳ එළියද අවැසිමය. 

ඔහු චන්ද්‍රයා වැනිය. ඇය ස‍ඳෙන් එළිය ලබන තාරකාවකි. සඳ හිටිහැටියේ ඝණ අන්ධකාරයෙන් වැසී ගියහොත් එයට බලපෑම්  කරන්නට තාරකාවකට නොහැකිය. ඔහු  ඇය ආදරයෙන් වෙළුණු සුපෙම්වතුන්ය. ප්‍රේමය නම් මෙයැයි කියා අර්ථකතනයට පවා ලක් වූවන්ය. නමුත් කාලය හරස් වන්නේ ප්‍රේමවන්තයින්ටය. මෙලොව කිසිවක් නිත්‍ය නොවන බව පසක් කරමින් ඔහු ඇගේ නිර්මල ප්‍රේමයට සමු දෙන්නේ ඇයටත් හොරෙනි. එහෙයින් ඇය හඬා වැ‍ටුණත් කළ හැකි කිසිවක් ඇයට නොවීය. මෙවන් සංසිද්ධි වනාහී බොහෝ ගීත රචකයන්ට හේතු පාඨයක් වූ සංසිද්ධීන් ය. එදත්, අදත්  හෙටත් මෙවන් සිදුවීම් ඕනෑ තරම් සිදු වනු ඇත. කියවන ඔබ ද, මෙය ලියන මටද මෙවන් සිදුවීම් අහම්බයක් යැයි සිතුණත් එවන් සිදුවීම් බොහෝමයක් අවසානයේ එක් පාර්ශවයකට සදාකාලික දුකක් ද, අනෙකාට පසු කාලීන පසුතැවිල්ලකට ද උරුමකම් කීමට සිදුවනු නියතය. 

ප්‍රේමය නම් සිතුවිල්ල හට ගන්නේ ඇසිල්ලකිනි. ඔබට තවෙකෙකු හා ප්‍රේමයෙන් බැ‍ඳෙන්නට පස් මහා බැලුම් පරික්ෂා කිරීමට අවශ්‍ය නොවෙයි. හිත ගිය තැන මාලිගාව යැයි අප කියන්නේ එබැවිනි. එහෙත් අනේක විධ දුෂ්කරතා විඳ ප්‍රේමය ළගා කරගත් පසු ඔවුනොවුන්ට ටිකෙන් ටික වැටහෙන්නට පටන් ගන්නේ තමන් පැතු , තමන් අපේක්ෂා කළ පුද්ගල චරිතය මෙය නොවන බවයි. දීර්ඝ කාලීන සිතුවිලි ඝට්ටන සිදුවෙද්දී ඒ අතරට තෙවැනි පාර්ශවයක ඇල්ම බැල්ම ලැබුණොත් ඔබ දෙවරක් නොසිතා සිත නැංගුරම් ලන්නේ එ තුළය.  එය සාමාන්‍ය ස්වභාවයයි. එවන් මොහොතක දී තරුව කෙතරම් හඬා වැ‍ටුණද, එය සඳට නොදැනෙයි. මන්ද ඒ වන විටත් වළාකුලකින් සඳ වැසී ඇති බැවිනි. ආදරයේ ස්වභාවය එයයි. මිනිස් සිත පිනවීම ඉතා අපහසුය. බි‍ඳෙන, සෙලවෙන, ගැටෙන පුහුදුන් ජීවිත සෑම විටම ළං කරගන්නට උත්සාහ කරන්නේ තමාට අයත් නොවන දේය. තමා සතු වස්තූන්ගේ අගය රඳා පවතින්නේ එය සතු කරගන්නා තෙක් පමණි. ආදරයට ද ඇත්තේ මෙවන් ගති ලක්ෂණය.

ඇය එළිය කරන්නේ ඔහුගේ ලෝකයයි. ලස්සන කරන්නේ ඔහුගේ ජීවිතයයි. එළිය කරන්නේ, සැබෑ කරන්නේ ඔහුගේ හීනයි. කොටින්ම කිව්වොත් ඇය වෙහෙසෙන්නේ ඔහුගේ ලෝකය අර්ථවත් කිරීමටයි. නමුත් අවසානයේ ඔහුගේ නික්ම යාමත් සමඟ ඇයට ඉතිරි වන්නේ කඳුල, සුසුම පමණි. විරහව මෙලොව අසීරුතම හැඟීමකි. බුදු රජාණන් වහන්සේ පවා දේශනා කළේ ප්‍රියයන්ගෙන් වෙන්වීම නිසා මුදා හළ කඳුළු වල ප්‍රමාණය සප්ත මහා සාගරයටත් වඩා වැඩි බවයි. ආදරය අපට බලෙන් ලබා ගත නොහැකි හැඟීමකි. එය හට ගන්නේ ඔබටත් නොදැනීමය. ආදරය ආධ්‍යාත්මික හැඟීමකි. හිතින් යන අය අතින් අල්ලා නවත්තන්ට බැරි බව ඔබ ද මා ද පසක් කරගත යුතු සත්‍යයකි. 

ලැබුණු දේ කොච්චර හොඳ වුණත්, වටිනවා වුණත්, හිත තදින් ඇළුම් කළ ඒ ආදරය අතීත ප්‍රේමය ඔබව දවනවා විය හැකිය. ජීවිතේ කියන්නේම අහිමි වීම හා අනවශ්‍ය දේවල් ලැබීමය. නමුත් ආදරය හමුවේ සියල්ලෝම අත් විඳින්නේ එකම අත්දැකීම් සමුදායකි. වර්තමාන ආදරය හමුවේ ඇතැම් විට ඔබ අතීත ප්‍රේමය සංසන්දනාත්මකව විමසනවා විය හැකිය. නමුත් අතීතය සිහිනයකැයි සිතා බැහැර කළ යුතුමය. අතීත ආදරය ඔබේ සිත දවනවා විය හැකිය. නමුත් ආදරය හමුවේ සියල්ලෝම අත් විඳින්නේ එකම අත්දැකීම් සමුදායකි. වර්තමාන ආදරය හමුවේ ඇතැම් විට ඔබ අතීත ප්‍රේමය සංසන්දනාත්මකව විමසනවා විය හැකිය. නමුත් අතීතය සිහිනයකැයි සිතා බැහැර කළ යුතුමය. ආදරයට ඔබ ආදරය කළ යුතුමය. එහෙත් හිතින් යන අය ගතින් බැඳ තබා ගන්නට ගන්නා පුහු උත්සාහයන් සැබැවින්ම අනර්ථකාරීය. 

ගීතය ගැන බොහෝ දෙනා පළ කරන අදහස් විශිෂ්ඨය. ඒ එම ගීතය රසික හදවත් වැළඳ ගත් ආකාරයයි. යූ ටියුබ් හි එක්තරා රසිකයෙක් සඳහන් කර තිබුණේ  "ආන්ත්‍රාවයි! ඇබ්බැහි වන සුළුයි" යනුවෙනි. එපමණකින් ගීතය කෙතරම් සංවේදීව රසික හදවත් ආමන්ත්‍රණය කළේ ද යන්න ගම්‍යමාන වේ. යුග දෙකක හඬ සුසංයෝගය රසික හදවත් අමන්දානන්දයට පත් කරන්නට සමත් වී ඇත. 

-චමෝදි විතානගේ-

කතුවරියගේ අවසරයකින් තොරව උපුටා ගැනීම බුද්ධිමය දේපළ පණත යටතේ දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදකි උපුටා ගැනීම, ඡායා පිටපත් ගැනීම හෝ විද්‍යුත් මාධ්‍යකින් ගබඩා කර තබා ගැනීම හෝ පළ කිරීම සපුරා තහනම් ය.

-සියළුම හිමිකම් ඇවිරිණි- 

නුරා එගිනි දළු ඈ දවමින් ගෙතු - සලෙල ගීතයට ඈ තනුවක් කර ගත්තා

විරාග රාගය අතරේ තනිවූ ආලය

විරාම දෙයි එක් හදකට උදා පරාජය

විරාග රාගය අතරේ තනිවූ ආලය

දුරලයි තනිකම ලබමින් මගේ සරාගය...

ඔබ අඩවන් නෙතු කරමින් ඈ නතු

ඇගේ පහන් ලොව ඈ මනසින් බිඳහල දා

ඈ මුකුලිත වූ වා..

කරගනු ඈ සතු නොරිසි ඔබේ සිතු

ඈතින් ඔබේ මුනිවර මනසින් පෙම් කළ දා

ඈ අසරණ වූවා..

නුරා එගිනි දළු ඈ දවමින් ගෙතු

සලෙල ගීතයට ඈ තනුවක් කර ගත්තා

ඈ ලොව අහිමි වූවා..

ඔබේ මිලින ගති ඇයට නොවේ රුති

පෙමින් තොරව ඇගේ දිවිය කතරක් වූ දා

ඈ මවෙතට ආවා..

ගායනය : විශාරද අමරසිරි පීරිස්, අමල් පෙරේරා

ගේය පද: බන්දුල නානායක්කාරවසම්

සංගීතය : සුරේෂ් මාලියද්ද 

කාන්තාව මේ සමාජය තුළ
අත්‍යන්තරයෙන්ම නිබඳව කතා බහට ලක්වන්නීය. මග නොටේදී, ‍රැකියා ස්ථාන වලදී, පොදු ස්ථානවල දී, ප්‍රසිද්ධ මාධ්‍යයේදී කාන්තාව තරම් කතා බහට ලක්වන චරිතයක් තවත් නොමැති තරම්ය. වරෙකදී ප්‍රශංසාවට ද, වරෙක නිර්ධය අපහාසයට ද ලක්වන ඇය, මෙලොව අරුත්බර කිරීමට මානව වර්ගයා බිහි කරමින් මෙන්ම විවිධ කටයුතු ඔස්සේ දායක වන්නීය. මහා සෙනඟ පිරුණු තැන්හි දී පවා නිරුවත් වන ගැහැණු හිත් සමාජය මෙන්ම සදාචාරාත්මක සීමා වලින් ද කො‍ටුවී සිටියි. සිතැඟි පරිදි කිසිවක් කිරීමට ඉඩක් නොලත් සාම්ප්‍රදායික ගැහැණිය ඉඩ ලද මොහොතේ දී  සීමා මායිම් බිඳ දමා අවැසි දේ සොයා යන්නට දෙවරක් නොසිතන්නීය. ලෝකය ඉදිරියේ නොදැනුවත්වම නෙත් වලින් නිරුවත් වන් ගැහැණු හිත, සහසක් චිත්ත පරපීඩා, දෝමනස්සයන් සිතෙහි සඟවා සිටින්නීය. ආලය බැඳී ඇත්තේ හදවතේ පරම පිවිතුරු තැනකය. ඒ බැඳීම වෙලු වරපටය රාගයයි. එකිනෙක සම්බන්ධ වී පැවතියත් ආලය ඉදිරියේ රාගය හුදු ආශ්වාදයක් පමණි. ආශ්වාදයේ ආදීනව මැනවින් ගීතය තුළ නිරූපණය වෙයි. නිරුවත් ගැහැණු කය මිස ඒ තුළ සැඟව ඇති මානුෂීය හැඟීම් තේරුම් නොගත් සමාජයක දී, මිනිසුන් උත්සාහ කරන්නේ රිදෙන, කකියන, විලාප දෙන ගෑණු හිත් කියවන්නට නොව ස්වකීය අභිමතාර්ථයන් මුදුන් පමුණුවා ගැනීමටය. මෙබඳු අසම්මත ප්‍රේම කතාවලදී ගැහැණිය විශේෂ අකුරු දෙකකින් සමාජය හංවඩු ගසන නමුදු එවන් පිරිමි හිත් දෙකක් තුළ විඳින විඳවන ඇගේ හැඟීම් කිසිවෙකු තේරුම් නොගනු ඇත. 

ප්‍රේමය රාගයෙන් වත්, රාගය ප්‍රේමයෙන් වත් වෙන් කර හැඳින්විය නොහැකි අතර බොහෝ ප්‍රේම කතාවල මූලික අරමුණ රාගයයි. ඉස්සර අපි කියවූ පොත් වල, ගීත වල තිබුණේ ප්‍රේමය නම් රාගයෙන් තොර සඳ එළිය සේ බවයි. එහෙත් අද සමාජයේ එබඳු ආධ්‍යාත්මික සබඳතා දක්නට නොමැතිය. දෙදෙනෙකු ආදරයෙන් ඔවුනොවුන් සමීප වන විට ඔවුන'තර රාගී අදහස් ජනිත වීම නොවැළැක්විය හැක්කකි. ඇත්තෙන්ම ප්‍රේමය එවන් සන්ධිස්ථානයක් කරා ළඟා නොවන්නේ නම් එය ද ගැටලුවකි. මන්ද පෘතග්ජන මිනිසා ගේ සිතැඟි හිමාලයේ බවුන් වඩන මුණිවරයෙකු ගේ මෙන් නොවන බැවිනි. එබැවිනි ප්‍රේමය රාගයෙන් වත්, රාගය ප්‍රේමයෙන් වත් වෙන් කර හැඳින්විය නොහැකි බැව් සනාථ වී ඇත. ලෝකයේ අඛණ්ඩ පැවැත්මට එය අතවශ්‍ය සාධකයකි. 

ගීතයට පාදක වන්නේ එබඳු ගැහැණියකගේ චිත්ත අභ්‍යන්තරයයි. ප්‍රේමය රාගයෙන් වත්, රාගය ප්‍රේමයෙන් වත් වෙන් කර හැඳින්විය නොහැකි අතර, එවැනි සිදුවීම් වල අවසානය සිත් බිඳුමකි නැතහොත් සිත් රිදුමකි. අනියම් සබඳතා අපි හිතනා තරමට ම සමාජ විරෝධී නොවනු ඇත. එහෙත් මගේ වෑයම අනියම් පෙම සාධාරණීකරණය කිරීම නොවෙයි. අප ජීවත් වන සමාජ වටපිටාව, ඇදහීම් මත ඒ බව රඳා පවතිනු ඇත. ආදරයත් රාගයත් එකිනෙකින් ස්වායත්ත නැති අතර ඒවා අති සුන්දර මානව හැඟීම්ය. එබඳු ගලා යෑම් ජීවිතය ලෙස හැඳින්වූවාට කිසිඳු වරදක් නැත. අනියම් සබඳතා සාමාන්‍ය සමාජය තුළ ප්‍රතික්ෂේප කිරීමකට බඳුන් වූවද, චිත්ත ප්‍රීතිය නොහොත් එබඳු අනියම් පෙමකින් ලබන අසීමාන්තික සැනසුම කිසිම විටෙක ලඝු කොට නොසැලකිය හැකිය. සාම්ප්‍රදායික රාමුවකව සිරවී සිටින ගැහැණියකි. ඇය සිය සිත සනසා ගනු වස් මෙන්ම ඇයට නොලැබෙන සුවයක් කරා ඇදෙන්නේ රාගය තරම් සිත දවන තවත් සිතුවිල්ලක් ලොව නොමැති නිසා වන්නට හැක. එය බොහෝ දෙනෙකුට අශික්ෂිත වූවත් අර සාම්ප්‍රදායික ගැහැණියගේ රාමුවෙන් බැලූ කළ එතරම් ම ගැටළුවක් නොවන බව පෙනෙයි. මේ ගීතය පුරාම ඇසෙන්නේ එකිනෙකට වෙනස් හදවත් තුනක විලාපයයි. ඒ  අර ගැහැණිය, ඇගේ නීත්‍යානුකූල ස්වාමි පුරුෂයා මෙන්ම ඇය හා පෙමින් බැඳුණ තරුණයා ය. නිරුවත් ඇග කිසිම විටෙක නොපෙන්වවන අතර, පෘතග්ජන මිනිසුන්ගේ සිතේ නිරුවත මැනවින් විද්‍යාමාන කරයි.

කතා තුනක් සහ එකිනෙකට වෙනස් චරිත තුනක්. මේ සියල්ල එකම කතාවකට එකතු වෙලා. කතාව නිහඬවම ගලා යන්නේ ඔවුනොවුන් ගේ සිත් තුළ පවතින වික්ෂිප්ත මනෝ භාවයන් ද විවර කරමිනි. විරාගික මිනිසෙකු හා රාගී මිනිසෙකු  අතරට මැදි වූ ගැහැණිය. වෙසෙසින්ම ඇගේ සිත රාගික මිනිසා වෙතම දිව යන අතර, එහෙත් ඇය රාගික මිනිසා වෙතට බන්ධනය වී සිටින්නීය. ඇය තමාගේ විරාගික සැමියාටත් රාගික ප්‍රේම වන්තයාටත් ප්‍රේම කරන්නීය. රාගී විරාගී දෙහදක් අතර ඇය දෝලනය වන්නීය. ඇගේ උඩු සිත හා යටි සිත ඇයව ඊට මෙහෙයවන ආකාරය ගීතය පුරාම මැනවින් පෙන්වයි. රාගයෙන් අන්ධ වූවෙක් ට තේ කෝප්පයේ සිටින කුහුඹුවා පවා නොපෙනෙන අතර විරාගික මිනිසා එය හඳුනා ගනී. මුනිවර ආදරක් හා සරාගයට මැදි වූ ගැහැණිය ද රාගයෙන් අන්ධ වී සිටින්නීය. "විරාග රාගය අතරේ තනිවූ ආලය" කියද්දීම මුළු ගීතයේම අදහස සැකෙවින් රසිකයාට අවබෝධ වන අතර, කවුද විරාගිකයා සහ රාගිකයා යන්න පෙන්වා දෙයි. රසවත් අර්ථ රසයක් එක්ක ගලා යන මියුරු ගීතයක් ලෙස මෙය අර්ථ දැක්විය හැකිය. ගේය පද මාලාවේ ප්‍රබලත්වය, අපූරු වචන ගැලපීම, සංගීතය, වෙනස්ම හඬ පරාසයන් තුනක සංයෝජනය, රූප රචනයේ තිබෙන අධි තාත්ත්වික සිදුවීම් වල ගලා යෑම පෙර නොවිඳි රසාස්වාද ජනක සුවයක් රසිකයාට ලබා දෙන්නට සමත් වී ඇති බැව් මේ ගීතය හදවතින්ම රස විඳි රසිකාවියක ලෙස මේ සටහන තබන්නේ අතිශය නිරාමිස ප්‍රීතියකිනි.

ආදරය ඔබේ සිතට දැනෙනවා ද? ඔබේ හදවත අයදින්නේ ඔහු හෝ ඇය නම් සංංස්කෘතියට කො‍ටු වෙලා කලෙකදී දුක් විඳිනවාට වඩා ඒ ආදරයට ඔබේ ඉඩ ලබා දෙන්න. අප නිරන්තරයෙන් සොයන අසීමාන්තික සැනසීම ඇත්තේ ඒ තුළ වන්න ට පුළුවනි. කියා ගන්න බැරි වචන දහසක් හිතේ තද කරන් මැරී මැරී උපදින ජීවී ආත්ම අප ඕනෑ තරම් දැක ඇත්තෙමු. එවන් අවස්ථා ජීවිතය කණපිට හරවන්නට එන බලවේග මෙන්ය. එබඳු බලවේගයන්ටකො‍ටු නොවීමට විචාරශීලී ගැහැනියට හැකි විය යුතුය. ජීවිතය තුළ දී අප ළඟා කරගත යුතු එකම දේ ආදරය නොවන මුත් ජීවිතය ජීවත් කරවීමට අවශ්‍ය ශක්තිය ගැබ් ව ඇත්තේ ඒ තුළ විය හැකිය.

රාගී, විරාගී සිත් දෙකක් අතර සිදුවන මෙම ඝට්ටනයේ අවසානයක් පැවතිය යුතුමය. එහෙයින්  එක් පාර්ශවයක් අනිවාර්යයෙන්ම පරාජිතයින් වනු ඇත. අසම්මතයට ගරහන ලෝකයක, එය කුමන හේතු මතවත් සමාජය සාධාරණීකරණය නොකරනු ඇත. එහෙයින් කවුරුන් දිනයිද පරදියි ද යන්න ඔබටවත්, මටවත් නිශ්චය කළ නොහැක. ඔබ අසම්මත යැයි හඳුනා ගත් සියල්ලම අසම්මතය නොවන බැව් සිත්හි දරා ගත යුතුය. ප්‍රේමය ප්‍රවාහයක් නිසා ප්‍රේමය සැබෑ ප්‍රේමයක් වන්නේ එහි හට ගැනීම නිසා නොවේ. කිරීම් තුළය. ප්‍රේම කිරීම තුළ සිදුවන ප්‍රේම හුවමාරුවත් එහි අහිමි වීමත් ඊට වඩා බොහෝ සෙයින් වෙනස් වූවකි.  ආයෙත් ආදරයෙන් හමු වෙමු. 

-චමෝදි විතානගේ-

කතුවරියගේ අවසරයකින් තොරව උපුටා ගැනීම බුද්ධිමය දේපළ පණත යටතේ දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදකි උපුටා ගැනීම, ඡායා පිටපත් ගැනීම හෝ විද්‍යුත් මාධ්‍යකින් ගබඩා කර තබා ගැනීම හෝ පළ කිරීම සපුරා තහනම් ය.

-සියළුම හිමිකම් ඇවිරිණි- 

1818 වෙල්ලස්සේ අභීත ජන අරගලය

බිම්බරක් සෙනඟ ගැවසුණු චන්ද්‍ර සූර්යයා ඉපදුණු 
ස්වර්ණ භූමියේ  මනරම් මාළිගාව කෝ
යුද්දෙකට ඇවිත් රුපුසෙන් සත් මුහුදු මතින් ගුවනින් 
කම්බි වට කළේ මනරම් මාළිගාව කෝ... මාළිගාව කෝ.... 

ට්‍රැක්ටරේ යකඩ ගජසෙන් කුංචනාදයෙන් ඇළලුණ 
වෘක්ෂ දේවතාවුන් බිම වැටී පණ ගසයි
මිනී මල් පිපුණු සීතල නිම්න භූමියේ ඇටක‍ටු 
සතර රියන් කඩ අහිමිව විලාපය නඟයි... විලාපය නඟයි...

කැලෑ මල් පිපී රතු තොල්වලින් කෑගසා ඉල්ලන 
ජාතියේ නිධානය රන් රුවන් කරඬු කොයි
වෑකන්ද කපා ඉන් ක‍ටු කම්බියෙන් බෙදා වෙන් කළ  
උන්ගේ හිස ගසා දමනා කඩුව බිම දමවු.... කඩුව බිම දමවු....

පද රචනය : රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ ශූරීන් 
ගායනය    : ගුණදාස කපුගේ  ශූරීන් 
සංගීතය   : ගුණදාස කපුගේ  ශූරීන් 

රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ ශූරීන් මොණරාගල රාජකීය විද්‍යාලයේ සේවය කරද්දී පාසලේ වැඩ අවසන්ව නවාතැනට යන මොහොතේදී  මොණරාගල කච්චේරිය වටකරගෙන මහා විශාල උද්ඝෝෂණයක් පැවැත්වුණා. එවකට පැවැති රජය ඌව වෙල්ලස්සෙන් අක්කර 35,000 ක් බහු ජාතික සමාගමකට උක් වගාව වෙනුවෙන් පවරා දීමට එරෙහිව මෙම උද්ඝෝෂණය පැවැත්වූවේ එවකට ඌව වෙල්ලස්සේ ජනතාව විසිනි. ඔවුන්ගේ සටන් පාඨය වූයේ ඔවුන්ගේ මුතුන් මිත්තන්ගේ ඇට ක‍ටු යට වුණු ඉඩම් බහු ජාතික සමාගම් වලට පවරා නොදෙන්න යන්නයි. රත්න ශ්‍රී මොහොතක් කල්පනා කරනවා වෙල්ලස්සේ ඉතිහාසය ගැන. මේ ගීතයට පාදක වූ අත්දැකීම වන්නේ එම සිදුවීමයි.

ඌව වෙල්ලස්ස යනු ප්‍රෞඩ ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියන ප්‍රදේශයකි. ඉංග්‍රීසින් උඩරට රාජධාණිය යටත් කර ගත් පසු දියත්වූ පළමු ජන අරගලය ආරම්භ වුයේ අහිමානවත් වෙල්ලස්ස වාසින්ගේ අප්‍රතිහත ධෛර්යය නිසාය. උඩරට රාජධානි සමයේ දී ප්‍රධාන කෘෂි කාර්මික ප්‍රදේශයක්ව පැවති ඌව, වෙල්ලස්ස, බින්තැන්න ප්‍රදේශවල වැසියෝ වඩාත් රාජපාක්ෂිකව සිටියහ. මුස්ලිම් වරුන් මේ ප්‍රදේශ වල වෙළඳාමේ යෙදීම තුළින් බ්‍රිතාන්‍යයන් ගේ හොඳහිත දිනාගෙන තිබූ අතර, ඔවුන්ගේ ඉල්ලීමකට අනුව එම ප්‍රදේශය පාලනයට මුස්ලිම් මුහන්දිරම්වරයෙකු පත් කරන ලදී. එමඟින් කුපිත වූ වැසියන් ඊට විරෝධය පෑවෝය. පසුව රාජාධි රාජසිංහ රජුගේ නෑදෑයෙකු බව කියාගත් දොරේසාමි නැමැත්තෙකු රජකමට ඉදිරිපත් වූ අතර, ඒ සඳහා කැප්පෙටිපොළ දිසාව, බූටෑවේ රටේ රාළ, කොහුකුඹුරේ රටේ රාළ කොහුකුඹුරේ මොහොට්ටාල, ගොඩගෙදර රටේ අධිකාරම්, කැටකාල මොහොට්ටාලේ, මහ බදුල්ලේ ගම්මානේ රටේරාල, වැනි සිංහල ජන නායකයින් ඊට සහයෝගය දෙනු ලැබීය.  

මුස්ලිම් මුහන්දිරම් වරයෙකු පාලනයට පත් කිරීමට එරෙහිව සිංහල ජන කොටස් ද දොරේසාමි වෙත යොමු වූ අතර, විශාල ජන බලයක් ඔහු වටා ගොඩනැගෙමින් පැවතුණි. මේ නිසා බ්‍රිතාන්‍ය පාලකයන් ඔහු අත් අඩංගුවට ගැනීමට තීරණය කරන ලදී. කැ‍රැල්ල ඌව ප්‍රදේශයට පමණක් සීමා කිරීමට බ්‍රිතාන්‍යයන් කොතෙකුත් උත්සාහ කළද, මේ වන විට ඉංග්‍රීසි පාලනය පිළිබඳව ජනතාව තුළ පැවති අප්‍රසාදය මෙන් ම බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා භටයන් අනුගමනය කළ දරුණු ක්‍රියාමාර්ග ද නිසා එය නොබෝ කලකින් ම ජාතික නිදහස් සටනක ස්වරූපය ගත්තේය. 

මීට එරෙහිව 1818 කැ‍රැල්ල හට ගත් අතර කැ‍රැල්ල පාලනයට රොබට් බ්‍රවුන්රිග් විසින් මාෂල් ලෝ හෙවත් යුධ නීතිය පනවන ලදී. තවද කැ‍රැල්ල මර්දනයට බ්‍රවුන්රිග් ඉන්දියාවෙන් අතිරේක හමුදා ඉල්ලා සිටියේය. අවුරුදු 15 ට වැඩි කිසිවෙකු වෙල්ලස්සේ ඉතිරි නොකරන්නටත්, හරකා බාන, වතු පිටි ගිණි තබා 30,000 කට අධික පිරිසක් ඝාතනය කරන ලදී. එවකට ජන ගහනය ද අද තරම් නොවුණු අතර 30,000 ක් යනු සැළකිය යුතු ප්‍රමාණයක් විය. පැන ගත හැකි වූ පිරිස කුඹුක්කන් ඔය දිගේ, හැඩ ඔය දිගේ පානම් පත්තුවට පැන ගොස් රහසේ ජීවත් විය. ඔවුන් "බයෙන් පැන ගිය අය" හෙයින්  "බය ඈයෝ" බයියන් ලෙස හැඳින්වීය. 

සිංහලයින් පසු කරමින් සිටියේ ඉතාම දුෂ්කර වකවානුවකි. ආහාර පාන පවා සොයා ගැනීම දුෂ්කර වූ අතර ඔවුන් ජීවිතයත් මරණයත් අතර සටනක නිරත වූහ. එතරම්ම භීෂණයක් එවකට වෙල්ලස්සේ පැවතුණි. ඒ අනුව වෙල්ලස්ස භූමිය පුරා ඇත්තේ අතීත මුතුන් මිත්තන් නිදන සීතල පොළවයි. සිංහලයින්ගේ ස්වාධීනත්වය ‍රැක ගනු වස් ඔවුහු දිවි පුද කළ අතර, අභිමානවත් වෙල්ලස්ස ගොඩ නැගෙන්නේ ඔවුන් නිදන සීතල පොළව මතිනි. 

රත්න ශ්‍රී අතින් ගීතය ලියවෙන්නේ සබරගමුව සමන් දේවාලය ගැන ලියවුණු ජන කවියක ලක්ෂණ පාදක කර ගනිමිනි. 

               කන්ද උඩින් බැස්ස කළට පෙනේ උළු     මාලිගාව

               බිම්බරකුත් සෙඟ ඇවිත් රුවට  දිලෙන මාලිගාව

              උදේ හවා දිස්න දිදී රන් කොත් බබලන   ස්වභාව 

              ලංකාවට තිලකයක් ය සබරගමුව           මාලිගාව

එදා වෙල්ලස්ස වාසින් රජයට ආයාචනා කළේ එවන් පාරිශුද්ධ බිමක් බහු ජාතික සමාගම් වලට පවරා නොදෙන ලෙසයි. එදා වෙල්ලස්ස වැසියන් දිවි පුදා ‍රැක ගත් බිමෙහි උරුමය ඔවුන්ට ලබා දෙන ලෙසයි. හටන් කවියක ස්වරූපයෙන් ලියැවුණ මේ ගීතය පුරාම කියැවෙන්නේ අභිමානවත් සිංහලේ උරුමයයි. එවන් ප්‍රෞඩ ඉතිහාසයකට උරුමකම් කී ජාතියක ට අද අත්ව ඇති ඉරණම දනී නම් මේ මහ පොලොවේ නිදන මුතුන් මිත්තන් ද කම්පා වනු ඇත. කැළෑ එළි කිරීම නිසා මුතුන් මිත්තන් ගේ සීතල ඇට ක‍ටු පවා විලාප නැගූ බව කවියා අවධාරණය කරයි. එදා රජය විසින් සිදු කළ අන්තනෝමතික ක්‍රියාවට එරෙහිව ජනතාව පෙළ  ගැසුනේ මේ භූමිය තව දුරටත් මතු පරපුරට ‍රැක ගත් යුතු නිසාවෙනි. 

අවසන වෙල්ලස්ස කැ‍රැල්ලට සපිරෙන්නේ වසර 200 කි. එදා වෙල්ලස්සේ අභීත ජනයා ගෙන ගිය අරගලය නොවන්නට සිංහල ජාතියේ ඉතිහාස කතාව වෙනස් වන්නට ඉඩ තිබුණි. අද අප විඳින නිදහස පසුපස සැඟව ඇත්තේ වෙල්ලස්ස ජනයාගේ සුසුම් හා දා බිඳුය. ඔවුන්ගේ ශෝකී කඳුළු කතාවය.

-චමෝදි විතානගේ-

කතුවරියගේ අවසරයකින් තොරව උපුටා ගැනීම බුද්ධිමය දේපළ පණත යටතේ දඬුවම් ලැබිය හැකි වරදකි උපුටා ගැනීම, ඡායා පිටපත් ගැනීම හෝ විද්‍යුත් මාධ්‍යකින් ගබඩා කර තබා ගැනීම හෝ පළ කිරීම සපුරා තහනම් ය.

-සියළුම හිමිකම් ඇවිරිණි-